Medezeggenschap op complexniveau

De medezeggenschap over wonen en zorg is geregeld in drie wetten:

1. de Wohv (Wet op het Overleg Huurder Verhuurder, kortweg Overlegwet) als het om huren gaat
2. de Wmcz (Wet Medezeggenschap Cliëntenraden in de Zorg) als het om zorgverlening gaat
3. de Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) als het om zeggenschap op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning gaat.

Elke wet kent zijn eigen regels, procedures en belangenorganisaties die zich ermee bezig houden. Omdat er veel raakvlakken zijn, overlappen onderwerpen elkaar ook. Daarom is het van groot belang dat huurdersorganisaties, cliëntenraden en Wmo-raden met elkaar samenwerken, zowel op niveau van de verhuurder en de gemeente als op complexniveau.

In een complex met huurwoningen waar zorg geleverd wordt, kunnen twee medezeggenschapsorganen actief zijn: de bewonerscommissie (of huurdersorganisatie op complexniveau) en de cliëntenraad. Op papier is de medezeggenschap goed gescheiden. De Overlegwet regelt het overleg tussen huurder en verhuurder (huurprijs, de woonservicekosten, zelf aangebrachte veranderingen, kleine herstellingen, onderhoud). De Wmcz regelt het overleg tussen zorgverleners en (vertegenwoordigers van) cliënten en daarmee over alles wat te maken heeft met de (kwaliteit van de) zorgverlening.

Doordat mensen langer zelfstandig (moeten) wonen en door de verschuiving van zorgverlening naar gemeenten, gaan de werkvelden wonen en zorg elkaar steeds meer raken. Dit betekent dat er steeds meer onderwerpen komen waar zowel huurdersorganisaties als cliëntenraden en in grotere mate ook Wmo-raden mee te maken krijgen. De raakvlakken zijn het grootst op het niveau van het wooncomplex.

Ingewikkeld wordt het wanneer er overlappen in de verschillende rollen van verhuurder en zorgaanbieder komen. Bijvoorbeeld als de zorgverlener ook verhuurder wordt, of als in de woon-servicekosten ook zorg-servicekosten verrekend worden. Voor de huurders en cliënten is het dan vaak erg moeilijk om precies uit te zoeken bij wie ze moeten zijn als ze een probleem hebben. Daarnaast verschuilen verhuurders en zorgverleners zich dan vaak achter elkaar of achter afspraken die zij onderling gemaakt hebben, zonder dat daar huurders en cliënten bij betrokken zijn of hierover advies hebben kunnen geven. Er dreigt een waar doolhof te  ontstaan, waarin degene die een probleem ervaart, zijn weg maar moet zien te zoeken. Daarom is het belangrijk dat de bewonerscommissie/huurdersorganisatie en cliëntenraad zaken met elkaar afstemmen en samenwerken op onderwerpen waar beide belangen spelen.

Modelreglementen

Om de samenwerking tussen huurdersorganisaties en cliëntenraden ook formeel te kunnen regelen hebben Woonbond en LOC Zeggenschap in Zorg modelreglementen opgesteld voor een gezamenlijke bewonersraad wonen en zorg, en voor een (gezamenlijke) samenwerkingsovereenkomst met de verhuurder/zorgaanbieder. Deze modelreglementen kunt u opvragen bij uw Woonbondconsulent.

Leidraad

Om bij het aanpakken van problemen de weg te kunnen vinden in het doolhof van wetten, verantwoordelijke organisaties en belangenorganisaties ontwikkelde de Woonbond en LOC Zeggenschap in zorg, de leidraad “Hoe kunnen we een probleem aanpakken”. Deze leidraad is bedoeld voor huurdersorganisaties/bewonerscommissies, cliëntenraden en Wmo-raden.