Woonvormen

Je zoekt woonruimte. Je doet dat voor het eerst en bent dus (meestal) aangewezen op de kamermarkt. Behalve studentenflats en hospitakamers, zijn er nog een paar andere smaken. Zo zijn studentenpanden, woningen die kamergewijs worden verhuurd. Je hebt woningen die tijdelijk (onder de Leegstandwet) worden verhuurd, omdat ze binnen afzienbare tijd worden gesloopt of gerenoveerd en je hebt antikraak. En hier en daar vind je ook woongroepen die een nieuwe huisgenoot zoeken. In de meeste situaties zul je aangewezen zijn op studentenflats, hospitakamers, tijdelijk huren of antikraak.

Hoewel er veel verschillende woonvormen zijn is het voor een woningzoekende vooral belangrijk te weten dat voor de meeste huurwoningen een maximumhuur geldt, ook voor kamers. Het verschil tussen zelfstandige en onzelfstandige woonruimte is, dat je in een zelfstandige woning de beschikking hebt over een eigen douche, wc en keuken. Meestal ook over een eigen voordeur, al hoeft die niet per se uit te komen op straat. In een onzelfstandige woning heb je die essentiële voorzieningen niet voor jezelf. Particulieren die kamers verhuren weten vaak niet dat er maximumhuren gelden, of houden zich domweg niet aan de en vragen een huur die daar tientallen euro's of zelfs enkele honderden euro's boven ligt. Daar kun je iets aan doen.

Studentenflats

In een groot aantal steden kun je je bij een stichting studentenhuisvesting (SSH) inschrijven voor een studentenkamer.  De SSH doet van oudsher veel aan het huisvesten van studenten en ook van jongeren. De prijzen voor de kamers zijn redelijk en liggen eigenlijk altijd beneden de toegestane maximumhuur. Bij sommige corporaties is het mogelijk om met (enkele) vrienden bij elkaar op een en dezelfde gang te worden geplaatst, maar dat is een uitzondering.

Hospitakamers

Kies je voor de hospitakamer dan heb je de eerste negen maanden dat je huurt minder rechten. Voor deze kamers geldt namelijk een proefperiode. De hospes of hospita kan je de eerste negen maanden zonder opgaaf van redenen de huur opzeggen. Wel moet daarbij een opzegtermijn van drie maanden worden aangehouden, maar je hebt dus in deze periode geen recht op huurbescherming. Voor hospitakamers kun je je het beste wenden tot een niet commercieel kamerbemiddelingsbureau. Vanzelfsprekend kun je ook gebruik maken van de kamersites op internet. Die sites letten overigens totaal niet op de hoogte van de huur die wordt gevraagd. Die liggen maar al te vaak boven het wettelijk toegestane maximum.

Kamer in studentenpand

Een studentenwoning is eigenlijk een kamergewijs verhuurde woning. Lang niet altijd wonen er alleen studenten in zo'n pand, maar worden er ook kamers aan andere jongeren verhuurd. De eigenaar heeft vaak meerdere woningen in zijn bezit die hij op deze manier verhuurt, maar het komt ook voor dat de ouders van een student een pand kopen in de stad waar zoon of dochter studeert. De kosten daarvan proberen zij dan te drukken door kamers aan anderen te verhuren. Zoon- of dochterlief moet dan meestal de gang van zaken in huis een beetje in de gaten te houden. De zittende kamerbewoners bepalen in de praktijk vaak wie er eventueel in aanmerking komt voor een vrijkomende kamer. Daarvoor moet de geïnteresseerde dan komen hospiteren.

Tijdelijk huren

Vooral in de studentensteden wordt veel tijdelijke woonruimte aangeboden in woningen die gesloopt of gerenoveerd gaat worden en die onder de Leegstandwet worden verhuurd. Soms gaat het daarbij om kamers, maar vaak ook om zelfstandige woningen. Als huurder van zo'n woning of kamer krijg je een tijdelijk contract van minimaal 6 maanden. Na die tijd kan de verhuurder het contract opzeggen. Dat moet drie maanden van tevoren worden aangekondigd. Als huurder heb je geen recht op vervangende woonruimte of een verhuiskostenvergoeding. Huurprijsbescherming heb je in veel gevallen wel:  tijdelijke kamers vallen gewoon onder het puntenstelsel, waarmee een huurprijs wordt bepaald die in verhouding staat tot de grootte en de kwaliteit van de woning. Je huurprijs mag niet boven een wettelijk vastgesteld maximum uitkomen. Tijdelijke zelfstandige woningen die onder de Leegstandswet verhuurd worden vallen niet altijd onder het puntenstelsel.

Antikraak

De meest rechteloze vorm van tijdelijk wonen is antikraak. Steeds meer bemiddelaars bieden leegstaande etages of kamers als woonruimte aan, zonder enige vorm van huurbescherming voor bewoners. Het gaat in dat geval niet om tijdelijke verhuur onder de Leegstandwet, maar om zogenaamde bruikleenovereenkomsten. Het idee daarbij is dat je géén huur betaalt, alleen een vergoeding voor het gas, water en licht dat je verbruikt.  In de praktijk kennen bruikleenovereenkomsten verregaande beperkingen, verboden en verplichtingen over het gebruik van de woning. De eigenaar kan bijvoorbeeld op ongelegen tijdstippen binnenvallen, eisen dat er na 10 uur ´s avonds geen mensen meer op bezoek komen, of verbieden dat je huisdieren hebt. De bruikleenovereenkomst kan zonder opgaaf van reden en met een korte opzegtermijn worden beëindigd. Een verplichting voor de aanbieder om de woning in goede staat te houden ontbreekt, en de bewoner heeft geen recht op vervangende woonruimte.

Het voordeel van antikraak is dat het om goedkope woonruimte gaat. Maar zelfs dat is in de praktijk niet altijd zo. Sommige aanbieders vragen naast een onkostenvergoeding voor gas, water en licht ook een 'gebruiksvergoeding'. In dat geval kun je via de rechter stappen ondernemen. In die situatie oordelen rechters meestal dat de 'bruikleenovereenkomst' in feite een huurcontract is, en als gevolg daarvan dat jij als huurder recht hebt op huurbescherming . Dat kan ook aan de orde zijn als je zelf voor gas, water en licht aan het energiebedrijf betaalt terwijl je leegstandsbeheerder daar ook een bedrag voor in rekening brengt. Neem voor hulp of advies contact op met de Huurderslijn van de Woonbond.