Veel advocaten uit de sociale advocatuur deden vorige week mee aan acties tegen kabinetsplannen met de gefinancierde rechtshulp. Dit omdat het kabinet het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand wil hervormen. Die rechtsbijstand is er speciaal voor mensen met (te) weinig inkomen om juridische kosten (helemaal) zelf te betalen.
Rechtsbijstand al langer onder druk
Al jaren dreigen er bezuinigingen op rechtshulp aan mensen met een smalle beurs. In 2014 kwam het toenmalige kabinet met het plan om consumenten- en huurgeschillen grotendeels uit te sluiten van gefinancierde hulp door advocaten. Mede onder druk van de Consumentenbond en de Woonbond ging dat onzalige plan niet door. Maar ook het nieuwe, alleen nog op hoofdlijnen uitgewerkte kabinetsplan kan ertoe leiden dat het voor mensen met een kleine portemonnee moeilijker wordt om een advocaat te krijgen als ze die hard nodig hebben.
Geschillen vroegtijdig oplossen
Uitgangspunt van het nieuwe kabinetsplan is om geschillen zo veel mogelijk vroegtijdig op te lossen, zonder dat er rechtszaken nodig zijn. Om dat mogelijk te maken wil het kabinet de eerstelijns rechtshulp verbeteren en toegankelijk maken voor een bredere groep. De eerstelijns rechtshulp verbeteren is volgens de Woonbond een prima idee, alleen niet in combinatie met bezuinigen op tweedelijns hulp.
Bijstand van advocaat vaak hard nodig
Want hoe mooi het ook is als een rechtszaak niet nodig blijkt voor de oplossing van een geschil, het is lang niet altijd mogelijk. Bij huurgeschillen gaat het vaak ook niet om huurders die zelf een rechtszaak overwegen, maar om huurders die voor de rechter worden gedaagd. Vanzelfsprekend moeten huurders zich kunnen verweren als beëindiging van hun huurcontract of ontruiming van hun woning wordt gevorderd. Goede en gegarandeerde toegang tot gesubsidieerde hulp van advocaten is daarbij onmisbaar.
Versterken eerstelijns hulp prima idee
De Woonbond hoopt wel dat het kabinet serieus werk maakt van het voornemen om de eerstelijns rechtshulp te verbeteren. Als het om huurrecht gaat kan dat onder andere door de laagdrempelige Huurcommissie te versterken en meer bevoegdheden te geven in plaats van verder uit te kleden. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat ook huurders met een geliberaliseerd contract daar geschillen kunnen voorleggen, in plaats van direct naar de rechter te moeten.
Kamerdebat met Dekker
Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de plannen, met ‘minister van rechtsbescherming’, VVD-er Sander Dekker.
