Niet alleen ouderen, maar ook mensen met een beperking, chronische ziekte of psychische aandoening moeten vanwege het huidige overheidsbeleid zoveel mogelijk zelfstandig (blijven) wonen. Ieder(in), het Landelijk Platform GGz en de Patiëntenfederatie NPCF hielden gezamenlijk een meldactie om ervaringen te verzamelen van mensen met een beperking of aandoening. Uit de meldactie, waaraan 4600 mensen van allerlei leeftijden en met verschillende soorten beperkingen deelnamen, blijkt dat zelfstandig wonen lang niet altijd vanzelf gaat.
Te weinig geschikte woningen
Bijna de helft van de deelnemers liet weten dat hun woning eigenlijk niet geschikt is. Maar verhuizen is moeilijk omdat er te weinig keuze is in geschikte woningen. Een deelnemer meldt: “Voor een aangepaste woning kan ik hier alleen terecht in een instelling voor ouderen of verstandelijk gehandicapten. Terwijl ik 41 ben en uitsluitend een lichamelijke beperking heb.” Veel mensen zijn dus aangewezen op woningaanpassingen. Ruim een derde geeft aan dat het ondanks aanpassingen behelpen blijft en dat er betere aanpassingen nodig zijn.
Gebrek aan ondersteuning
Ook het gebrek aan ondersteuning blijkt regelmatig een probleem. Ruim dertig procent van de melders vindt dat er onvoldoende hulp geboden wordt bij het schoonmaken van het huis. Bijna veertig procent van de mensen met een verstandelijk beperking ervaart gebrek aan hulp bij het structuur aanbrengen in de dag.
Veel eenzaamheid
Uit de meldactie blijkt verder dat eenzaamheid veel voorkomt: 14% voelt zich vaak of altijd eenzaam. Voor mensen met een verstandelijke beperking of psychische aandoening ligt dat percentage nog een stuk hoger: 29% respectievelijk 40%. Deze beide groepen hebben vaak ook weinig contacten in de buurt en voelen zich vaak niet echt thuis in hun buurt.
Brandveiligheid onvoldoende
De meldactie maakt duidelijk dat brandveiligheid extra aandacht behoeft nu steeds meer mensen met een beperking of aandoening - waaronder veel ouderen - zelfstandig wonen. Slechts 53% weet hoe je de woning bij brand moet verlaten. Kenmerkend citaat: “Bij brand mag je de lift niet gebruiken, maar ik kan niet trappenlopen…” Bijna een kwart van de mensen heeft geen enkele voorziening; dus geen rookmelder, brandblusser of vluchtplan.
Aanbevelingen voor beleid
In het rapport 'Wonen voor Iedereen', met de resultaten van de meldactie, staan ook aanbevelingen om de geconstateerde problemen te verhelpen. Er moeten veel meer woningen worden gebouwd die makkelijk aanpasbaar zijn en ‘levensloopbestendig’. En woningcorporaties moeten renovaties aangrijpen om woningen geschikt te maken. Verder is er gerichte ondersteuning nodig voor mensen die last hebben van eenzaamheid, zoals hulp bij het leggen van contacten.
Om de brandveiligheid te verbeteren moeten er speciaal voor deze kwetsbare groepen nieuwe vormen van voorlichting worden ontwikkeld. Bijvoorbeeld voorlichting op maat door een wijkbrandweerman.
Tot slot pleiten de organisaties ervoor dat ‘wonen’ ook ter sprake komt in het ‘keukentafelgesprek’ als mensen ondersteuning aanvragen bij hun gemeente. Het verhelpen van knelpunten in het wonen, heeft een groot effect op het welzijn van mensen en vermindert hun afhankelijkheid van voorzieningen.
