Sociaal plan bij sloop

Volgens artikel 55b, lid 1 van de Woningwet zijn woningcorporaties verplicht een reglement op te stellen voor sloop- en renovatieprojecten. Meestal heet dat een ‘sociaal statuut’.

Volgens de Overlegwet moet de woningcorporatie over het sociaal statuut overleg voeren met de huurdersorganisatie. Deze heeft hierbij een ‘gekwalificeerd adviesrecht’. Dat wil zeggen: de corporatie mag alleen afwijken van het advies als dat schriftelijk gemotiveerd wordt.

Sociaal plan per complex

De wet verplicht woningcorporaties niet om naast het sociaal statuut voor elk sloop- of renovatieproject een afzonderlijk sociaal plan op te stellen. Toch doen de huurders, verenigd in een bewonerscommissie, er altijd goed aan hierop aan te dringen. Bij elk project zijn de omstandigheden anders. Huurders kunnen daardoor specifieke wensen of zorgen hebben die niet aan bod komen in het overkoepelende sociaal statuut.

Welke (extra) rechten zouden er in een sociaal plan kunnen of moeten staan?

• Een hogere verhuiskostenvergoeding dan het wettelijk minimum.
• Huurders krijgen hulp ‘in natura’ bij het regelen van de verhuizing en/of het inrichten, schilderen en stofferen van de nieuwe woning. Ouderen en mensen met een handicap of chronische ziekte krijgen hierbij extra aandacht. Dit kan een aanvulling zijn op de verhuiskostenvergoeding, maar kan deze ook (gedeeltelijk) vervangen.
• De corporatie moet jou bij sloop helpen aan een passende woning. In een sociaal plan kun je nader uitwerken wat bedoeld wordt met ‘passend’. Bijvoorbeeld, een woning die even groot is, een vergelijkbare huurprijs heeft, of een vergelijkbare ligging. Of een woning die een tuin heeft, als de te slopen woning die ook had. Je kunt bijvoorbeeld ook opnemen dat mensen bij de nieuwe woning niet verplicht een parkeerplaats moeten huren.
• Alle bewoners krijgen een stadsvernieuwingsurgentie en daarmee voorrang bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Dit kan voor de hele gemeente gelden of voor bepaalde wijken. Ook huurders met een te hoog inkomen voor een sociale huurwoning krijgen deze urgentie.
• Duidelijkheid over wat er gebeurt als het je niet lukt zelf een woning te vinden. Op welk moment gaat de corporatie zelf op zoek voor je en hoe vaak mag je dan een aanbieding weigeren?
• Een garantie op terugkeer in een woning in de oude buurt, bij de eigen of een andere corporatie.
• Verplichting voor de corporatie om er zich voor in te spannen dat bijvoorbeeld buren of familieleden ook in de nieuwe woningen dicht bij elkaar wonen.
• Hieraan gekoppeld een spijtoptantenregeling voor huurders die spijt krijgen van hun keuze voor een woning in een andere wijk. Zij houden tot bijvoorbeeld drie jaar na de verhuizing het recht op terugkeer naar een woning in de oude buurt.
• Waarborgen dat het leefklimaat niet achteruitgaat als steeds meer bewoners het complex verlaten, bijvoorbeeld via tijdelijke verhuur van de leeggekomen woningen.
• Huurgewenning of huurkorting in de nieuwe woning, als de huur (na verdisconteren van de huurtoeslag) meer dan een afgesproken bedrag hoger is dan de oude huur.
• Een vergoeding voor Zelf Aangebrachte Voorzieningen.

Handreiking

Het is belangrijk dat de rechten van huurders bij sloop en renovatie goed zijn geregeld. De Woonbond heeft daarom een handreiking opgesteld voor bewonersorganisaties die te maken hebben met renovatie of sloop.