Wonen en de gemeenteraadsverkiezingen

Wat kan de gemeentepolitiek betekenen voor het recht op betaalbaar wonen? Welke onderwerpen zijn belangrijk voor huurders en woningzoekenden? Bekijk aan de hand van deze checklist waarop je de plannen van een partij kan toetsen. Geef betaalbaar wonen je stem!

Voldoende sociale en betaalbare huurwoningen

Nieuwbouw

Gemeenten stellen vast hoeveel sociale huur moet worden gebouwd bij nieuwbouwprojecten.  In de meeste gemeenten is er een groot tekort aan sociale huurwoningen. Door te eisen dat er in nieuwbouwprojecten een hoog percentage sociale huurwoningen wordt gebouwd kunnen gemeenten hier iets tegen doen. Hierbij geldt dus meestal des te groter het percentage sociale huur, des te beter.

Sloopplannen

Zijn er sloopplannen in je gemeente? Wordt daarbij gesproken over zeggenschap voor bewoners? En worden er minstens evenveel betaalbare woningen teruggebouwd?

Sociale voorraad

Gezien het landelijke tekort aan betaalbare woningen moet in de meeste gemeenten het uitgangspunt zijn dat de voorraad sociale huurwoningen groeit.

Vrije sector en 'middenhuur' 

De gemeente kan bij nieuwbouw in de vrije sector afspraken maken over de huurprijzen op de lange termijn. Tegen welke prijzen gaan ze in de verhuur? Hoe lang moeten ze in dat segment worden verhuurd? Daar moeten wél echt harde afspraken over worden gemaakt worden. Alleen maar roepen dat er meer middenhuur moet komen, leidt vooral tot meer dure huur. Middenhuur gaat sowieso om huurprijzen tussen de €800,- en €1200,- per maand. Het is belangrijk dat gemeenten zich realiseren dat deze woonlasten voor veel middeninkomens niet zijn op te brengen. 

Middenhuur moet ook niet ten koste gaan van betaalbare koopwoningen en sociale huur.

Aanpak huisjesmelkers

Opkoopbescherming

Sinds 1 januari 2022 kunnen gemeenten voor koopwoningen een opkoopbescherming instellen. Sommige gemeenten hebben dat dus al, anderen nog niet. Opkoopbescherming voorkomt dat betaalbare koopwoningen voor de neus van starters worden weggekaapt door beleggers om vervolgens duur in de verhuur te gaan. Het is dus goed om te kijken wat de plannen van partijen zijn. Willen ze een opkoopbescherming of zelfwoonplicht? En voor welke woningen moet dit gaan gelden?

Huurteams

Is er nog geen huurteam in je gemeente? Dan moet er één komen. Huurteams helpen huurders bij problemen met de verhuurder. Bijvoorbeeld bij een te hoge huur. Uitbreiden van bestaande huurteams is natuurlijk ook een goede stap.

Leegstand

Via een leegstandsverordening kunnen gemeenten leegstand aanpakken. Op die manier voorkomen ze dat er woningen leegstaan terwijl er een groot tekort is aan betaalbare woonruimte. Het is goed om te kijken of partijen hier goede plannen voor hebben. 

Leefbaarheid

Wat zijn de plannen om te investeren in de wijken? Bijvoorbeeld groen in de wijk, sociale voorzieningen.  

Dakloosheid

In het aanpakken van dakloosheid is ook een belangrijke rol weggelegd voor gemeenten. Zorg niet alleen voor voldoende maatschappelijke opvang, maar zet ook in op voldoende woningen zodat dakloze mensen weer naar een woning kunnen om hun leven weer stabiliteit te geven.

Rotterdamwet

Steeds meer gemeenten voeren de ‘Rotterdamwet’ in. Deze discriminerende wet zorgt ervoor dat mensen met een inkomen uit de bijstand in steeds minder wijken een betaalbare woning kunnen vinden. Hierdoor verkleint hun kans op het vinden van een geschikte woning. Daarbij worden wijken niet beter door het uitsluiten van mensen. Wijken worden beter door er gericht in te investeren.

Recht op wonen

Het aanpakken van dakloosheid en de toegang tot huisvesting zijn belangrijke speerpunten in een een woonbeleid waar het recht op wonen centraal staat. De Nederlandse afdeling van 'The Shift' (een organisatie die zich wereldwijd inzet voor het recht op wonen) maakte voor de gemeenteraadsverkiezingen een Meetlat waarmee kiezers de verkiezingsprogramma's van partijen kunnen toetsen.

Verduurzaming

De gemeente gaat aan de slag met plannen om wijken en buurten te verduurzamen en van het aardgas af te halen. Het is noodzakelijk dat zij daarbij bewoners uit die wijken en buurten actief betrekt. Het mooiste is het als bewoners (kopers én huurders) daarbij actief kunnen meebeslissen. Nog mooier is het als het lukt om hen ook eigenaar te laten zijn van de alternatieve warmtevoorziening. Bijvoorbeeld in de vorm van een energiecoöperatie. Actieve betrokkenheid van bewoners geeft ook de beste garantie dat er een betaalbaar en eerlijke alternatief voor het aardgas wordt ontwikkeld.