Toeslagenaffaire: ook bij huurtoeslag veel mis

En niet alleen bij huurders ging het mis: een eigenaar/bewoner die nooit een huurhuis had kwam zonder het te weten op de fraudelijst. Ze moest huurtoeslag terugbetalen die ze nooit had aangevraagd en ook nooit had ontvangen. Een maandenlange stroom aan boetes en aanmaningen zette haar leven totaal op zijn kop. Haar nachtmerrie stopte pas toen ze de rechtszaak won die ze had aangespannen.

Onrechtmatig teruggevorderd

De onterechte beschuldiging van fraude overkwam ook meerdere huurders die zich meldden. Eén van hen ontving smartengeld na een auto-ongeluk. De Belastingdienst hoort dit aan te merken als ‘bijzonder vermogen’, wat niet meetelt bij het bepalen van recht op huurtoeslag. Maar na het verzoek het smartengeld als bijzonder vermogen te zien kwam melder als fraudeur in de boeken. Pas na jaren vechten kreeg hij gelijk bij de hoogste bestuursrechter. Zijn leven was toen al verwoest. Relatie kwijt. Opleiding gestopt. Uitkering ingetrokken. En zijn gezondheid naar de knoppen. 

Ook gedupeerden kinderopvangtoeslag

De Woonbond ontving verhalen van 465 melders. Een deel van die melders is óók gedupeerd bij de Kinderopvangtoeslag. Bij andere melders gaat het alleen om huurtoeslag, vaak in combinatie met zorgtoeslag. Niet bij alle melders speelt de beschuldiging van fraude. Maar er speelt wél een terugvordering die onrechtmatig was. Of op z’n minst onrechtvaardig. Veel melders hebben geen enkele vorm van compensatie of erkenning gekregen.

Niet onrechtmatig, wel onrechtvaardig

Over de volgende situaties kwamen meerdere meldingen binnen, door verschillende melders.

• Je wordt ontslagen en ontvangt de wettelijk verplichte transitievergoeding.  Volgens de wet is die ontslagvergoeding ‘gewoon inkomen’, dat meetelt voor je recht op huurtoeslag. Omdat je inkomen daardoor plotseling te hoog is moet je terugbetalen. Het bedrag dat je moet terugbetalen is vele malen hoger dan de ontslagvergoeding die je kreeg. 
• In tijden van woningnood bied je korte tijd onderdak aan je volwassen kind dat na een tijdelijk huurcontract op straat staat. Het kleine inkomen van je kind wordt nu bij jouw bescheiden verdiensten opgeteld. Gevolg: je moet een heel jaar huurtoeslag terugbetalen.
• Je partner verliest zijn/haar verblijfsvergunning. Door een administratieve fout of om een andere reden. Zelf heb je de Nederlandse nationaliteit. Omdat je partner nu ‘illegaal’ in Nederland verblijft vervalt jouw eigen recht op huurtoeslag ook. 

Volgens wet- en regelgeving mag terugvordering in deze situaties gewoon. Dit beleid is dus niet ‘onrechtmatig’. Maar voor melders die dit meemaakten geldt wel dat zij in de ellende zijn gestort. Tot en met huisuitzetting wegens huurschuld, relatiebreuk, baanverlies en uithuisplaatsing van kinderen aan toe. 

Compensatie, ook voor gedupeerden huurtoeslag

De overheid werkt nu aan een compensatieregeling voor gedupeerden van andere toeslagen dan de Kinderopvangtoeslag. De Woonbond dringt aan op een goede en zorgvuldige toepassing van die regeling. En blijft meldingen die bij het Meldpunt binnenkomen onder de aandacht brengen. Dat het toeslagenschandaal ook huurders die geen Kinderopvangtoeslag kregen hard heeft geraakt gaat moet luid en duidelijk doordringen in Den Haag.

Daarnaast vragen we aandacht voor uitvoeringsbeleid dat naar de letter niet ‘onrechtmatig’ is, maar wel zeer onrechtvaardig uitpakt.  Om daar iets aan te doen moet de wet- en regelgeving zelf veranderen. Daar dringen we bij de politiek op aan.