Plan voor de volkshuisvesting 2.0
De Woonbond doet in het nieuwe Plan voor de Volkshuisvesting 2.0 veel voorstellen voor een beter Nederland. Met meer woningen, lagere woonlasten en een betere positie van huurders.
‘Goed wonen is een mensenrecht’, benadrukt de Woonbond in het nieuwe plan. Daarom willen we dat iedereen in Nederland een comfortabel, betaalbaar thuis heeft. Dat je zekerheid hebt over je huurcontract. Dat je samen met je buren in een fijne wijk woont . En dat je invloed hebt op je woning en je woonomgeving.
Minister Keijzer ontving het eerste exemplaar
Hiervoor doet de Woonbond in het Plan voor de Volkshuisvesting 2.0 veel voorstellen voor de komende vijftien jaar. Een eenvoudige samenvatting van het plan vind je hieronder. Woonbond-directeur Zeno Winkels heeft op donderdag 12 september 2024 het eerste exemplaar van ons plan overhandigd aan Mona Keijzer, de minister van Volkshuisvesting.
Samenvatting van het Plan voor de Volkshuisvesting 2.0
We willen een brede volkshuisvesting. Daarvoor moeten meer woningen worden gebouwd. Minstens 40 procent van deze nieuwbouw behoort sociale huur te zijn. Ook mensen met een gemiddeld inkomen moeten weer in sociale huurwoningen kunnen wonen. Deze woningen worden gebouwd door woningcorporaties en andere sociale investeerders. Er dient een einde te komen aan de winstbelasting die woningcorporaties nu betalen, zodat ze meer geld overhouden om te kunnen bouwen.
De overheid moet extra geld investeren in woningbouw. Ook zijn er goede regels nodig om de bouw te stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld door een beter grondbeleid en een bouwplicht voor grondbezitters. We moeten ervoor zorgen dat er geen woningen of gebouwen onnodig leegstaan. Ook kunnen we stimuleren dat de bestaande woningen beter worden gebruikt. Als mensen willen samenwonen, moeten ze dat kunnen doen zonder dat ze op hun inkomen worden gekort.
We willen eerlijke regels voor de huren van alle woningen en de jaarlijkse huurverhogingen. De huur van een woning hoort te passen bij de kwaliteit van de woning. De huur moet dus niet worden bepaald door de markt of door het inkomen van de bewoner. Dat moet gelden voor alle huurwoningen. Dat betekent ook dat de inkomensafhankelijke huurverhoging wordt afgeschaft. De huur moet een kleiner deel van het inkomen gaan opslokken. De huur mag daarom nooit sneller stijgen dan het inkomen. Zodat mensen zich geen zorgen hoeven te maken of ze volgend jaar hun woning nog wel kunnen betalen.
Op de lange termijn willen we de huurtoeslag en alle andere toeslagen overbodig maken. Dat kan door de lonen te verhogen. Tot het zover is, willen we een verbeterde huurtoeslag, zodat meer mensen er gebruik van kunnen maken. Ook willen we dat kopen en huren op dezelfde manier worden ondersteund. Dat betekent dat we op den duur ook afscheid nemen van de hypotheekaftrek van woningeigenaren.
We willen dat alle woningen worden verduurzaamd. Niet alleen voor een beter milieu, maar ook voor lagere energiekosten en meer comfort. Woningen met slechte energielabels, maar ook woningen die kampen met schimmel en vocht moeten zo snel mogelijk worden aangepakt. De verduurzaming van woningen mag niet tot hogere woonlasten leiden.
Commerciële verhuurders dienen ook mee te doen, de overheid moet daarop toezien. Door de huren van slechte, energie-onzuinige woningen te bevriezen worden verhuurders gestimuleerd om die woningen te verbeteren. Ook willen we dat huurders zelf meer mogelijkheden krijgen om hun woning te laten verduurzamen. En dat ze ook meer te zeggen krijgen over de maatregelen die de verhuurder treft.
We willen leefbare wijken met goede voorzieningen en plekken voor ontmoeting. Zulke leefbare wijken zijn belangrijker dan ooit. Zorgbehoevende mensen wonen steeds langer zelfstandig thuis. Ook komen kwetsbare mensen vanuit een begeleide opvangplek weer zelfstandig in de wijk wonen. Dat vraagt om geschikte woningen in een veilige woonomgeving met goede voorzieningen. En om een sterke gemeenschapszin.
We zijn voor gemengde, inclusieve wijken. Elke wijk behoort te bestaan uit uiteenlopende bevolkingsgroepen. Níét door mensen uit te sluiten of weg te sturen. Maar door te streven naar een ruim aanbod van diverse woningen, met in elke wijk voldoende sociale huurwoningen. We zien graag dat bewoners de ruimte krijgen om samen hun eigen wijken en buurten vorm te geven. Een goede samenwerking tussen bewoners en professionals is daarbij belangrijk.
We willen dat bewoners meer invloed krijgen op hun eigen woning, straat, buurt en wijk. Plotseling je huis uit worden gezet, omdat het gesloopt wordt? Dat moet tot het verleden behoren. Evenals bijvoorbeeld nieuwbouw zonder dat de toekomstige bewoners daarbij betrokken zijn. We willen dat de rechten van huurders en woningzoekenden goed beschermd zijn. En dat ze zelf veel meer invloed krijgen. Op hun eigen woning, hun eigen woonomgeving en ook op het gehele woonbeleid. Met sterke huurdersorganisaties, sterke bewonerscommissies en goede, gemeentelijke huurteams.
Hard aan de slag
Er moet de komende tijd veel gebeuren om ons plan waar te maken. We zullen dat als samenleving samen moeten doen. Dus bewoners, woningzoekenden, huurdersorganisaties en bewonerscommissies samen met andere maatschappelijke organisaties, woningcorporaties, verhuurders, gemeenten, provincies en de landelijke politiek. We moeten hard aan de slag. Ondanks recente verbeteringen in het woonbeleid is de wooncrisis onverminderd groot. Laten we samen werken aan een Nederland waar wonen weer een recht is en een goede, betaalbare huurwoning de norm!
Tien uitgangspunten
De Woonbond formuleert in het plan tien uitgangspunten voor een sterke volkshuisvesting:
- De overheid is verantwoordelijk voor het organiseren van voldoende betaalbare woningen voor iedereen.
- De overheid moet de goede kwaliteit van woningen waarborgen.
- De woningen zijn duurzaam, de energielevering is zowel betrouwbaar als betaalbaar, en in de leefomgeving wordt rekening gehouden met mens, dier, natuur en klimaatverandering.
- De woningvoorraad wordt eerlijk en transparant verdeeld, waarbij iedereen evenveel recht heeft op een passende woning.
- Huurders en kopers hebben een gelijkwaardige positie.
- Er is een sterke publieke huursector die ook toekomstige generaties de zekerheid biedt dat ze betaalbaar kunnen wonen.
- Woningzoekenden en huurders worden beschermd tegen woononzekerheid, slechte woonomstandigheden, intimidatie, discriminatie en andere uitwassen.
- Huurders en woningzoekenden worden actief betrokken bij beleid bij en hebben zeggenschap over hun woning en hun woonomgeving.
- Er wordt door bewoners en professionals samengewerkt aan sterke en inclusieve wijken en buurten waar mensen prettig samen kunnen leven.
- Goede volkshuisvesting is onderdeel van een samenhangende ruimtelijke visie, die de overheid samen met inwoners vormt over mobiliteit, werkgelegenheid, energieproductie, waterbeheer en andere vraagstukken.