Bruikleen of ‘antikraak’

Wanneer mag het?

Bruikleen gaat in principe over spullen (zoals een fiets of een cirkelzaag) die tijdelijk worden uitgeleend. Dat kan ook (het gebruik van) woonruimte zijn. Er zijn veel antikraakbureaus die bruikleenovereenkomsten voor woonruimte aanbieden. Andere namen voor de bruikleenovereenkomst zijn:

• gebruiksovereenkomst of gebruikersovereenkomst
• antikraakovereenkomst of antikraakcontact
• om-nietcontract

Andere namen voor antikraakbureau kunnen zijn:

• leegstandsbeheerder
• bruikleengever

Hoe lang duurt het?

Een bruikleenovereenkomst is tijdelijk en duurt zolang het de bruikleengever uitkomt. Dat kan variëren van een paar weken tot een paar jaar. De bruikleenovereenkomst kan zonder opgaaf van reden en met een korte opzegtermijn (doorgaans 2 weken of 28 dagen) worden opgezegd. Daarbij heeft de bewoner geen recht op vervangende woonruimte.

Wat moet er in het contract staan?

Voor bruikleenovereenkomsten geldt dat de bruikleengever géén vergoeding mag vragen voor het gebruik, alleen een tegemoetkoming in service- of administratiekosten. Dat gaat doorgaans om kleine bedragen. Veel bepalingen in bruikleenovereenkomsten zijn gunstig voor de eigenaar en de bruikleengever, maar ongunstig voor de bewoner. Bijvoorbeeld bepalingen die de privacy van de bewoner(s) behoorlijk kunnen schaden, zoals onverwachte inspecties, verplichtingen voor de bewoners (onderhoud, toezicht) en verboden (op feestjes, inwoning e.d.).

Wanneer is bruikleen toch huur?

Als de bewoner maandelijks een vergoeding voor de woonruimte betaalt en zelf ook nog voor gas, water en licht moet betalen, is er feitelijk toch sprake van huurbetaling en dus van een huurovereenkomst. De bewoner kan dan een beroep doen op de wettelijke huurbescherming.

Soms kunnen de werkzaamheden die van antikraakbewoners worden verwacht (bijvoorbeeld dat zij het pand bewaken, het omliggende terrein of een tuin onderhouden, of klussen doen in het pand) beschouwd worden als huurbetaling ‘in natura’. Op grond daarvan kan (ook) sprake zijn van een huurovereenkomst in plaats van een bruikleen- of antikraakovereenkomst.

Meer informatie

De grote leegstandbeheerders zijn aangesloten bij het Keurmerk Leegstandbeheer. Dit keurmerk stelt enkele normen, zoals een minimale opzegtermijn van 28 dagen. Beheerders mogen de gebruiksruimte niet betreden zonder toestemming van de bewoner, behalve in noodgevallen. Het verplicht de bedrijven verder om een transparante klachtenregeling te hebben en biedt zelf een centrale klachtencommissie die een bindende uitspraak kan doen. Naast officiële klachten kunnen ook meldingen gedaan worden over aangesloten leegstandbeheerders.

De Bond Precaire Woonvormen, een vereniging van vrijwilligers, is er in gespecialiseerd om bewoners(groepen) in antikraak- en bruikleensituaties te adviseren.