Energiearmoede

Meer dan een half miljoen Nederlanders leeft in energiearmoede. Het zijn vooral huurders die kampen met energiearmoede. Wat is energiearmoede? En hoe bestrijden en voorkomen we energiearmoede met elkaar?

Wat is energiearmoede?

Mensen die in energiearmoede leven hebben zo’n hoge energierekening dat hun inkomen te laag is om de rekening te betalen. Meestal moet je extreme maatregelen nemen om betaalproblemen te voorkomen. Zoals de verwarming niet aan zetten, met dikke winterkleding aan in huis, wollen dekens of bubbeltjesplastic voor de ramen, en geen warm water gebruiken. Doordat de gasprijzen explosief gestegen zijn, zijn de problemen nog groter geworden.

Huizen isoleren

Verwarming van je huis is de grootste kostenpost op je energierekening. Gemiddeld bijna de helft (47%), maar in slecht geïsoleerde huizen is dat nog meer. Uit onderzoek van TNO blijkt dat energiearmoede het meeste voorkomt in de slechtst geïsoleerde woningen (met energielabel E, F of G). Het belangrijkste om energiearmoede te bestrijden is huizen goed isoleren. Hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe minder je de verwarming hoeft aan te zetten.

Directe hulp van de overheid

Er gaat tijd overheen voordat alle (huur)woningen goed geïsoleerd zijn. En nu zijn de energieprijzen hoog. De overheid neemt daarom nu maatregelen om mensen te helpen:

1. Alle Nederlanders krijgen een extra korting op de energiebelasting. Gemiddeld is de korting ongeveer €400. De korting krijg je bij je jaarlijkse eindafrekening.
2. De btw op energie gaat per 1 juli voor 6 maanden van 21% naar 9%. Hierdoor zal de energierekening met 10% dalen. Voor een huishouden met een gemiddeld verbruik scheelt dit ongeveer €20 per maand.
3. Mensen met een laag inkomen (tot ongeveer 120% van het sociaal minimum) kunnen €800 energietoeslag aanvragen om de energierekening mee te betalen. Bijstandsgerechtigden ontvangen dit bedrag automatisch. Anderen moeten dit zelf aanvragen bij hun gemeente. Dat geldt ook voor gepensioneerden met alleen AOW en zelfstandigen met een laag inkomen.
4. Mensen in slecht geïsoleerde huizen kunnen bij de gemeente om hulp vragen bij energiebesparen. Het gaat dan om advies van een energiecoach en kleine aanpassingen in huis, zoals tochtstrips en radiatorfolie.

Inzet van de Woonbond

De overheid stimuleert verhuurders ook om huurwoningen goed te isoleren. Vanwege de klimaatcrisis moeten alle woningen zeer goed geïsoleerd worden. De Woonbond pleit er bij de overheid voor om de slechtst geïsoleerde huurhuizen als eerste te isoleren. We doen dat samen met andere organisaties, waaronder de Landelijke Armoedecoalitie. De Woonbond is ook lid van de Europese vertegenwoordiging van huurders, de IUT, die in Europa werkt aan de aanpak van energiearmoede. Want in heel Europa kampen huurders met energiearmoede.

De Woonbond is ook geschrokken van de forse verhoging van de prijzen voor warmtenetten. Samen met de Consumentenbond en de Vereniging Eigen Huis roepen wij de minister op hier iets aan te doen. Wij willen dat de prijs van warmte niet gekoppeld is aan de prijs van gas, want als de gasprijs stijgt, stijgt ook de warmteprijs. Wij willen dat huurders voor warmte betalen wat de warmte echt kost.

Wat kun je als huurder doen?

Huurders kunnen maar weinig doen om hun energierekening echt omlaag te krijgen. Isoleren is de beste oplossing, maar daarin ben je afhankelijk van je verhuurder. Leef je in energiearmoede of heb je steeds grotere moeite om je energierekening te betalen? Dit is wat je wel kunt doen:

1. Maak gebruik van de hulp van de gemeente. Heb je een laag inkomen, vraag dan de €800 energietoeslag aan voor het betalen van je energierekening.
2. Vraag om hulp bij het energieloket van de gemeente. Laat bijvoorbeeld een energiecoach langskomen of vraag materialen aan voor kleine aanpassingen in huis, zoals een brievenbusborstel en tochtstrips. 
3. Huur je bij een woningcorporatie? Meld je problemen dan bij de huurdersorganisatie van jouw verhuurder. De huurdersorganisatie kan met jouw gemeente en verhuurder afspraken maken over de aanpak van energiearmoede.
4. Je kan ook zelf aan de verhuurder om betere isolatie vragen. Hebben je buren dezelfde problemen? Vraag dan samen om isolatieverbetering bij de verhuurder.
5. Volg onze energiebespaartips voor huurders. Begin bij verwarming, daarna warm water, en dan elektrische apparaten.
6. Doe een melding op ons Meldpunt Energiealarm. We gebruiken de meldingen om de belangen van huurders beter te behartigen.

Wat kan een huurdersorganisatie doen?

Huurdersorganisaties kunnen hun huurders op twee manieren helpen energiearmoede te bestrijden en te voorkomen. Ten eerste door huurders de weg te wijzen en te helpen bij energiebesparing. Ten tweede door prestatieafspraken te maken met de woningcorporatie en de gemeente over de aanpak van energiearmoede. De aanpak van energiearmoede is onderdeel van de prestatieafspraken Verduurzaming sociale woningvoorraad. Download het informatieblad Aanpak energiearmoede, hierin staat achtergrondinformatie en wat je als huurdersorganisatie kunt doen om huurders in energiearmoede te helpen.